Konuşarak Öğren'i Ücretsiz Deneyin
Denizciliğin tarihi milattan önceki yıllara kadar dayanır. Denizcilik denildiğinde bizlerin ilk aklına gelen elbette Barbaros Hayrettin Paşa olur.
Ünlü Türk denizcilerinden olan ve Akdeniz’de Osmanlı egemenliğinin sağlamlaşmasını pekiştiren Barbaros Hayrettin Paşa Kaptan-ı Derya olarak anılmaktadır. Asıl adı Hızır’dır, Hayrettin lakabını veren ise Yavuz Sultan Selim’dir. Denizciliğe küçük bir gemiyle başlayan Barbaros Hayrettin Paşa ticaret ile uğraşmış, yıllar içinde donanma komutanı olmuştur. Kanuni Sultan Süleyman’ın buyruğuyla anıları kitaplaştırılmıştır. Kendisi anlatmış, anlatılanları Muradi Sinan Reis yazılaştırmıştır. Türk denizcilik tarihinde önemli kaynaklardandır.
İnsanlık tarihinde denizcilik, kıtaların keşfine sebep olmuş, savaşların seyrini değiştirmiş, önemli gelir kaynakları sağlamış, en önemli ulaşım araçlarından olmuş, insanların birbirlerine yaklaştırarak birbirlerinin kültürlerinden, dilinden ve hatta dinlerinden etkilenmelerine vesile olmuş ve bu saydıklarımız gibi bir çok alana sirayet etmiş, adeta hayatımızı şekillendiren baş aktörler arasında yer almıştır.
Denizcilik alanındaki başarılarla savaşlar kazanılmış, büyük taktikler uygulanmış, dünya tarihi buna göre şekillenmiştir. Atatürk’ün “İstikbal göklerdedir” sözünün yerinde öngörüsü, daha eskilerde “İstikbal denizlerdedir” şeklinde de kullanılabilirmiş düşündüğümüz zaman. Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethinde kullandığı gemileri karadan yürütme taktiği bu alanın ne kadar önemli olduğunun kanıtı gibi adeta.
Peki, uçsuz bucaksız denizlerde gemiler yönünü nasıl buluyor? Tabi şu an bunu biliyoruz. Cevabı da çok basit! Tabi ki pusula. Pusula bulunmadan önce ne yapıyorlardı peki. Zira pusulanın keşfinden binlerce yıl önce de gemiciler haftalar, aylar süren yolculuklara çıkıyorlardı. Gemicilerin yön bulma teknikleri arasında gökyüzü vardı, güneşi veya yıldızları takip ederek ilerliyorlardı. Yapılan araştırmalar ve deneyler sonucunda ise Vikinglerin adına güneş taşı denilen mineral ve güneş ışınları ile güneş saatini kullanarak yön bulduklarını ortaya çıkardı. Daha sonrasında pusulanın icat edilmesiyle Antarktika Kıtası, Kuzey – Güney kutupları ve Amerika Kıtası gibi önemli keşifler yapılmıştır.
Gemicilik denildiğinde akla gelenlerden biri de korsanlardır. Korsan denildiğinde de akıllarda çizilen genelde, kanca elli, bir gözü bezle sarılarak kapatılmış, ayaklarından biri tahta, omuzunda kuşu, belinde kılıcı olan korkunç bir figürdür. Korsan gemisinin bayrağı da kemiklerden çarpı oluşturulmuş kuru kafalı bir semboldür. Korsanın kelime anlamına baktığımız zaman ise hiç böyle korkutucu olmadığını görüyoruz, izinli deniz görevlisi! Fakat dünya tarihinde bu kelime denizlerde haydutluk yapan, haksız bir biçimde başka gemileri yağmalayan, diğer gemilere saldıran kişi manasında kullanılmıştır. Korsanların tarihte ülkelerin baş belası olduğu ve ekonomik olarak büyük zarara uğrattıkları bilinmektedir.
Ülkemizin denizden gelebilecek saldırılara karşı 1081 yılında kurulmuş olan Türk Deniz Kuvvetleri bulunmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin en büyük 3. Kuvveti olduğu belirtilmektedir. Deniz Kuvvetlerine bağlı askerlere bahriyeli denilmektedir. Asker denince akla gelen klasik asker üniformasından farklı olarak bahriyelilerin üniforması beyaz renktedir. Şapkaları da normal asker şapkalarından farklıdır, şapkaların içinde rüzgarlı ve dalgalı denizlerde kafalarından uçmasını engelleyecek çene bağı vardır. Aynı dönemde askerlik yapanlar normalde birbirlerine tertip diye hitap ederlerken, bahriyeliler birbirlerine “kuri” diye hitap etmektedir.
Günümüzde denizcilik denildiğinde popüler simgeler aşkı Safinaz için sürekli Kaba Sakal ile mücadele halinde olan Temel Reis, Karayip Korsanları’nda Johnny Depp’in canlandırdığı Kaptan Jack Sparrow ve son dönemlere damga vuran Game Of Thrones dizisindeki Kargagöz lakaplı, usta denizci Euron Greyjoy olur.
Şimdi de denizcilik terimlerini Türkçe ve İngilizce öğrenerek denizciliğe olan merakınızı perçinlemeye ne dersiniz?
İngilizce Denizcilik Terimleri
A (Alfa) – Alphabetical flag A of international code of signal
ABAŞO – Lower
ABAŞO BABAFİNGO – Lower topgallant
ABAŞO GABYA YELKENİ – Lower topsail
ABAŞO YAKASI – Foot of a sail
ABİS – Abyss
ABLİ – Guy, vang
ABLİ PALANGASI – Vang purhase, guy purhase
ABLUKA – Blockade
ABORDA – Alongside
ABOSA Avast
ABRAMAK – To steer a ship (boat)
ACENTA – Agent
ACENTELİK – Agency
AÇEVELE – Brace up the yards as much as possible
AÇI SEKSTANTI – Angle sextant
AÇIĞA ÇIKMAK – Push off, keep away, keep lear
AÇIK BARINAKLI GEMİ – Open shelter deck vessel
AÇIK DEMİR YERİ – Open anhorage
AÇIK DENİZ – Open sea
AÇIK DENİZ GEMİSİ – Seagoing vessel
AÇIK DENİZ PLATFORMU – Off shore platform
AÇIK DÜŞMEK – To fall away
AÇIK GEÇMEK – To pass lear from
AÇIK KİRA ANLAŞMASI – Open charter party
AÇIKTA EĞLENMEK – Wait offshore without dropped
AÇILMAK – Stand off
ADA – Island
ADİ ISKARMOZ – Tholepin, thole
ADMIRALTI DEMIRI – Admiralty pattern anchor
AGANTA – Avast, Hold on,
AGIZ KUŞAGI – Sheer strake, Top strake, Plank
ALABANDA – Wing, Hard
ALABURA ya da ALABORA – Capsizing, overturn
ALAMA KÜREK – Stop rowing, Way enough
ALAMANATA – Alamanata
ALARGA – Push off, keep away, keep lear
ALAY SANCAKLARI – Dressing flags
ALBERABER – Stroke together, Keep stroke, Up together
ALESTA – Ready, Stand by
ALTABAŞO – Foot of a sail, Lower part
AMORA – Let fall and set, the lawer sails
AMORA YAKASI – Jewel, Leach, Leech, Luff
ANA GÜVERTE – Main deck
ANA OMURGA – Main keel
ANELE – Ring, Eye
ANELE BAĞI – Anchor clinch, Fishermans bend
APAZLAMA – Abreast (wind)
APIKO – Apeak Ready Alert
ARMA – Rigging
ARMUZ – Seam, joint
ARYA – Down from aloft, Haul down, Get down
AŞIRTMA YELKEN (PIRAÇIRA) – Dipping lug, Lug sail
AŞOZ – Rabbet
AVARA – Shove off, Breast off, Put off, Push off, Stave off
AVARYA – Average
AYBERİ – Perigee
AYBOCU – Heave aback
AYI BACAĞI – Wing and wing
AYNALIK – Backboard
AYNALIK TAHTASI – Backboard, Backrail
B (Bravo) – Alphabetical flag B of international code of signal
BABA – Bollard, Bitt
BABADALYA – Gallow bitts, Gallow stanhions, Upwright
BABAFINGO – Topgallant
BADARNA ETMEK – Parcelling, Keckling
BAKLA – Chain link
BALON – USTURMAÇA – Round fender
BANDIRA – Flag, Colors
BANDO (ET) – Let go, Let fly
BARBARİŞKA – Rolling hitch, Stopper
BAS BODOSLAMA – Stem, Stempost, Fore stem
BAS KASARA – Forecastle
BAS OMUZLUK – Bow, Shoulder
BAS PARİMASI – Bows painter, Bow fast
BASTAN KARA ETMEK – Ashore stem on
BASTİKA – Block
BASTON – Flaying jib boom, studding sail boom
BAŞ – Stem, Head, Bow, Fore part of the vessel
BAŞ ÜSTÜ – Forecastle deck
BAŞLI GEMİ – By the head, Bowed
BERMUDA ARMA – Mudian
BİNDİRME KAPLAMA – Clincher built, clench built
BİTA – Bitt, Pawl bitt
BOCURUM – Jigger, Spanker, Driver spanker
BORDA – Side of the vessel, Board, Outside face of the shell plattings above water line
BORDA FENERLERİ – Side light
BORDA İSKELESİ – Side ladder, Aommodation ladder
BORDALAMA – To be at abeam
BOSA/BOSA TUTMAK – Stopper, Stoppage, Holdfast
BOŞ ALAMAK – To take in the slack, To tauten
BOŞ KOYMAK – To slack away, To release, To loose, Paying
BRANDA – Canvas
BUMBA – Boom, Derrick, Gib
BUMBARTA – Bomb ketch
BURGATA – Inch
BÜKÜM – Laid
C ( Charlie) – Alphabetical flag C of international code of signal
CAMADAN – Reef point
CAMADAN BAĞI – Reef knot, Right knot
CAN FİLİKASI – Life boat
CAN HALATI – Life line
CAN KURTARMA ARAÇLARI – Life saving appliances(apparatuses)
CAN SİMİDİ – Life buoy, Life ring
CAYRO PUSULA – Gyro compass
CEVİZ – Knot
CİVADRA – Bowsprit
CUMBA – Strap, cover point
CUNDA – Peak, Arm end of a yard
ÇALIM – Rake, Ribband line
ÇALPARA VALF – Flap valve, Flep valve
ÇAMÇAK – Dipper, Water dipper
ÇAPARİZ – 1)Athwarthawse 2) Elbow
ÇARMIK – Shroud
ÇENE – Fore foot
ÇIMA – Ropes end
ÇIMACI – Quayside hand
ÇIMARIVA – Away aloft, Man ship, Man ards
ÇIPO – Anhor stock
ÇIRÇIL – Can hooks, Barrel hooks
ÇIRNIK – Sailing vessel about 100 gross tonnage
ÇİFİTA – Poppets
ÇÖRDEK HALATI – Peak halyard
ÇÖRDEK YAKASI – Peak, Head
ÇUBUK – Spar, Uppermast
ÇÜRÜK SU – Dead water
D (Delta) – Alphabetical flag D of international code of signal
DABILBATIM – Double bottom
DALGAKIRAN – Breakwater, Pier, Wave breaker
DALGIÇ – Diver
DALYAN – Fishery, Fishing station, Stake net, Shallow
DATUM – Datum
DAVLUMBAZ – Paddlebox, bridge, Wheel house
DEDVEYT – Deadweight, Deadweight capacity
DELTA – Delta
DEMiR BIRAKMAK – Cast off the anchor
DEMİR ALMAK – To weigh the anchor, Heave up anchor
DEMİR KALOMA – Slack away the anchor
DEMİR KAMPANASI – Anchor bell
DEMİR KÜRESİ – Anchor ball
DEMİR LOÇASI – Hawsepipe
DEMİR SALPA – Anchor atrip, Anchor aweigh, Anchor off ground
DEMİR YERİ – Anchorage
DEMİR ZİNCİRİ – Chain cable, Anchor chain
DEMİRDE YATMAK – To be anchored, Riding at anchor
DEMİRE BİNDİRMEK – To ride, Riding, Come to
DEMİRİ FUNDO ETMEK – To drop the anchor
DEMİRİ VİRA ETMEK – To heave up the anchor
DEMİRİN GAGASI – Bill, Pea
DEMİRİN KOLU – Arm of anchor
DEMİRİN MEMESİ – Anchor crown
DEMİRİN TARAMASI – Anchor dragging
DEMİRİN TIRNAĞI – Anchor fluke, Anchor palm
DEMİRLEMEK – To let go the anchor, To drop the anchor
DEMURAJ – Demurrage
DENİZ DEMİRİ – Sea anchor
DENİZ ÖDÜNCÜ – 1) Respondentia 2) Gross adventure
DENİZ RAPORU – DENİZ RAPORU
DENİZ SİGORTASI – Marine insurance
DENİZALTI – Submarine
DENİZE ELVERİŞLİ – Seaworhy
DENİZE ELVERİŞLİLİK BELGESİ – Sea worthiness certificate
DEPLASMAN – Displacement
DESTEMORA – Cap, Mast cap, Collar
DİNGİ – Dingy
DİREK İSKAÇASI – Step, Mast socket
DİRİSA – 1) Shit, Shifting 2) Veer
DİSPAÇOR – Adjuster
DİSPEÇ – Despatch
DOBLIN – Loop, Slack, Bight
DOBLIN ALMAK – Double up
DOKUZ OTURAK OTURMAK – Stranding hard and fast, aground
DÖKÜNTÜ – 1)Ledge, ridghe 2) Oddments
DÖŞEK – Floor
DÜMEN – Rudder
DÜMEN BAŞLIĞI – Rudder head
DÜMEN BODOSLAMASI – Rudder post, Back post, Stern post
DÜMEN BOĞAZI – Rudder neck
DÜMEN DOLABI – Steering wheel, the Wheel
DÜMEN DONANIMI – Steering gear
DÜMEN TASI – Rudder head
DÜMEN YELPAZESİ – Bow of the rudder, Rudder blade
DÜMENCİ PUSULASI – Steering compass
E(Echo) – Alphabetical flag E of international code of signal
EĞLENMEK – Heaving to, heave to, Lying to
EL DONANIMI – Hand gear
EL DÜMENİ – Hand steering gear
EL İNCESi – Heaving line, Hand line, Hauling line
EL İSKANDİLİ – Hand lead
ELLEÇLEME – Handling
ENSPEKTÖR – Superintendent
E.T.A. – Estimated time of arrival
E.T.D. – Estimated time of departure
E.T.S. – Estimated time of sailing
EVAPORATÖR – Evaportor
F( Foxtrot ) – Alphabetical flag F of international code of signal
FAÇA – 1)Aback 2)Boot top
FAÇA ETMEK – To be taken aback
FAÇUNA ETMEK – Serving
FALAKA – Span
FANYA – Wide meshed part of fishnet
FARŞ TAHTALARI – Floor boards
FEEDER – FEEDER
FEEDERMAX – FEEDERMAX
FERİBOT – Ferryboat
FERSAH – League
FIRDÖNDÜ – Swivel
FIRIŞKA – Light breeze
FIRTINA – Gale
FİLİKA – Boat, Ships boat
FİLO – Fleet
FİLO ETMEK – Round in
FİLOTİLLA – Filotilla
FİRENGİ – Scupper
FİYORD – Fjord, Fiord
FLAMA – Signal flag
FLASA – Rope yarn
FLASALANMA – Fag and
FLOK – Jib, Jibsail
FORA ETMEK – Let go, Let Fall
FORSA – Galley slave
FRİBORD – Freeboard
FRİBORD MARKASI – Freeboard marks, Plimsoll mark, Loadlines
FUNDO (FUNDA) – Let go, Let go the anchor
FUTA – Skiff
G (GOLF) – Alphabetical flag G of international code of signal
GABYA – Top, Topmast
GABYAR – Topman
GAGA – Anchors bill, peak
GAMBA – Kink, Squirom, nip
GARGA – To turn upside down
GERDEL- Pail, Wooden bucket
GIRCALA – Marline, Hambroline
GIRIVA – Cat
GİZ – Gaff, Spanker gaff
GLADORA – Tweendeck, Betweendeck
GOMİNA – Cable
GÖNDER – Flag stafff
GÖZ DEMİRİ – Bower anchor
GRADİN HALATI – Bolt rope, Leech rope
GRADİN YAKASI – Leech
GRANDİ DİREĞİ – Main mast
GRT/GT – Gross Registered Tons
GULET – Brigantine
GURCATA – Cross tree, Trestle trees,Spreaders
GÜNBERİ – Perihelion
GÜVERCİNLİK – After part of the poop deck
GÜVERTE – Deck
GÜVERTE HATTI – Deck line
GÜVERTE KAPLAMASI – Deck planking
GÜVERTE LOSTROMOSU – Boatswain
GÜVERTE ZABİTİ – Deck officer
H (Hotel) – Alphabetical flag H of international code of signal
HALAT – Rope
HALAT BOSA – Rope stopper
HAMLA – Stroke
HAMLACI – First oarsman
HANDY – HANDY
HANDYMAX – HANDYMAX
HANDYSİZE – HANDYSİZE
HAVUZ SÖRVEYİ – Docking survey
HAVYAR KESMEK – To idle around, Laziness
HAYBACİ – Back the capstan
HAZIRLIK MEKTUBU – Notice of readiness
HEDEFE – Azimuth sight vane
HEYAMOLA – Pull awys, Heave to
HIRÇA MAPASI – Cable clench, Locker clench
HISA ETMEK- Hoist away, Swayaway, Haul away
HİSA KÜREK – Toss your oars, Hoist the oars toss up
ILO – International Labour Organization
IMO – International Maritime Organization
ISKAÇA – Step of a mast, Socket
İŞKAMPAVYA – Scampavia, Launch, Pinnage
ISKANCA VARDİYA – Relieve the watch
ISKANDIL – Sounding
ISKANDIL KURSUNU – Lead sounding, Lead plumb
İSKANDİL SALVOSU – Lead line, Sounding line
ISKARMOZ – Rib
ISL – Institute of Shipping Economics and Logistics
ISM – International Safety Management
İSTİNGA – Brail
İSTİNGA ETMEK – To brail
İSTRALYA – Stay, Side stringers
İ (India) – Alphabetical flag I of international code of signal
İÇ OMURGA – İnner keel
İĞNECİK – Bearing pintle
İSKELE – Port left, Larboard,Jetty, pier, Ladder
İSKELE TAVASI – Ladder platform
İSKOTA – Sheet clew
İSPAVLO – Twine, Seaming twinw, Sail twine, Sail makers
J (Juliet) – Alphabetical flag J of international code of signal
JURNAL – Log book, sea log, journal
K (Kilo) – Alphabetical flag J of international code of signal
KABASORTA – Gun tackle, Double whip, Double purchase
KABASORTA ARMA – Full rigged, Square rigged.
KABOTAJ – Cabotage
KADIRGA – Galley
KALAFAT – Caulk, Calk, Fullering
KALASTIRA – Cradle, Skid, Boat cradle, Boat skid,
KALOMA – Pay out, Pay slack, Slack away
KALOMA ETMEK – Paying out the chain cable
KAMARA – Cabin, Stateroom
KAMAROT – Steward, Mess man
KANA RAKAMLARI – Draught marks, water marks
KANDİLİSA – Halyard, Halliard, Gantline
KAPELE MUSAMBA – Hood coad
KAPLAMA – Plank, Planking, Boarding
KAPORTA – Skylight, Companion way
KARAVELE – Carevele
KARİNA – Bottom of the vessel
KARULA YAKASI – Tack, Corner of the tack
KASA – Eye, Spliced loop of a rope.
KASARA – Superstructure, Castle
KATAMARAN – Catamaran
KAVANCA – Shift. Shifting, Gybe
KEMERE – Beam, Baulk
KERTE – By. Point, Rhumb
KERTERiZ – Bearing
KIBLE – South
KIÇ – Stern, Poop
KIÇ GÖNDER – Aft flag staff
KİLİT – Shackle
KLAS – Class
KOÇ BOYNUZU – Cleat, Jam cleat
KOFERDAM – Cofferdam
KONİŞMENTO – Bill of lading
KÖRKAPAK – Deadlight
KREYN – Crane
KURUZ – Tuck, Run
LAGON – Lagoon
LALE HALATI – Tiller preventer
LARMO – Stay
LAVA – Pull, Hoist away
LAVA YOMASI – Warp
LAVRA – Peak tye
LAYTER – Lighter
LİGA – Leage
LİGADORA – Spun yarn
LİMAN – Port, Harbour, Sea port
Bu konular da ilginizi çekebilir:
İngilizce Doğal Afetler ve Doğa Olayları ile İlgili Terimler
Online İngilizce Konuşma Kursu: Konuşarak Öğren